Tasarımınızı Korumak İçin Ne Yapmalısınız?

Endüstriyel Tasarım Tescili: Ürün Tasarımınızı Hukuken Koruma Yolları

Endüstriyel tasarım tescili ile ürün tasarımınızı nasıl koruyabilirsiniz? Başvuru süreci, hukuki dayanaklar ve 2025 yılında bilmeniz gereken her şey bu yazıda…

endüstriyel tasarım tescili

Endüstriyel Tasarım Tescili Nedir?

Endüstriyel tasarım tescili, bir ürünün dış görünümüne (şekil, çizgi, renk, doku ve süsleme gibi özelliklerine) yönelik yenilikçi tasarımının hukuki olarak korunmasıdır. Bu tescil, başkasının sizin özgün tasarımınızı izinsiz kullanmasını engeller.

Basit bir ifadeyle, ürettiğiniz veya tasarladığınız bir ürünün “görünüşünün” yasal olarak size ait olduğunu kanıtlayan bir belgedir. Bu koruma; taklitçiliğin, izinsiz üretimin ve haksız rekabetin önüne geçilmesini sağlar.

Amaç: Ürün tasarımının, piyasada farklılık yaratmasının ve markaya değer katmasının hukuki güvence altına alınmasıdır.

Neden Endüstriyel Tasarım Tescili Yapılmalı?

Tasarım bir markanın kimliğidir. Özellikle sanayi ürünlerinde, görsellik rekabette belirleyici bir unsur haline gelmiştir. İşte bu yüzden tescil, sadece bir yasal zorunluluk değil, aynı zamanda stratejik bir avantajdır.

Başlıca nedenler:

✔ Rakiplerin sizi taklit etmesini önlersiniz.
✔ Hukuki ihtilaflarda hak sahibi olduğunuzu kanıtlarsınız.
✔ Tescilli tasarımlar lisanslanabilir ve gelir elde edilebilir.
✔ Markanızın piyasa değerini artırır.
✔ Uluslararası pazarlarda tanınmanızı kolaylaştırır.

Örneğin, bir sandalye tasarımı yaptınız ve bunu seri üretime sokacaksınız. Eğer tescil ettirmediyseniz, aynı görsel tasarımı başka bir firma kolayca kullanabilir ve siz itiraz ettiğinizde elinizde yasal bir belge olmadığı için hak iddia edemezsiniz.

Hangi Tasarımlar Tescil Edilebilir?

Her tasarım tescile uygun değildir. Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT), belirli kriterleri taşıyan tasarımları tescil eder.

Tescil için gerekli nitelikler:

Yeni olması: Tasarımın daha önce başka bir yerde yayımlanmamış veya kullanılmamış olması gerekir.
Ayırt edici olması: Mevcut ürünlerden farklı ve dikkat çekici bir yapıda olması gerekir.
Ticari olarak üretilebilir olması: Yani çizimden üretime geçebilir, somut bir ürüne dönüştürülebilir olmalıdır.

Ticari eşyalara uygulanan dış görünümler (örneğin masa, lamba, çanta, elektronik cihaz kasası vb.) tescil edilebilir. Ancak teknik fonksiyonu ön planda olan yapılar (örneğin sadece işlevsel bir cıvata) tescil kapsamında değildir.

Tescil Süreci Adım Adım Nasıl İşler?

1. Hazırlık ve Ön Araştırma

Tescil başvurusundan önce, benzer tasarımların daha önce tescillenip tescillenmediği araştırılır. Bu işlem TÜRKPATENT tasarım veri tabanından yapılır. Gerekiyorsa bir uzman desteğiyle başvuru stratejisi belirlenir.

2. Başvuru Yapılması

Başvuru, e-Devlet üzerinden ya da TÜRKPATENT online sistemi aracılığıyla yapılabilir. Gerekli belgeler şunlardır:

Tasarımı anlatan çizimler/görseller (açık ve net olmalı)
Başvuru formu
Başvuru sahibinin kimlik veya tüzel kişilik bilgileri
Vekaletname (varsa)
Harç bedelinin ödendiğine dair dekont

3. Şekli İnceleme ve Kabul

TÜRKPATENT, belgelerin tam olup olmadığını ve şekli şartların yerine getirilip getirilmediğini inceler. Eksik varsa başvuru sahibine bildirilir.

4. Yayın Süreci ve İtiraz Hakkı

Başvuru kabul edilirse, tasarım Resmi Bülten’de yayınlanır. Bu yayından sonra 3 ay içinde, üçüncü kişiler tasarımın yeni olmadığını öne sürerek itirazda bulunabilir.

5. Tescil Kararı ve Belge Teslimi

İtiraz olmazsa ya da reddedilirse tescil kararı verilir ve tescil belgesi hazırlanarak başvuru sahibine gönderilir.

Süreç ortalama 3 ila 6 ay arasında tamamlanır.

Koruma Süresi Ne Kadardır?

Endüstriyel tasarım tescili ilk başta 5 yıl için verilir. Ancak bu süre her 5 yılda bir yenilenmek üzere toplamda 25 yıla kadar uzatılabilir.

Yenileme yapılmazsa tescil otomatik olarak sona erer ve tasarım kamuya açık hale gelir. Bu durumda başka bir kişi o tasarımı kullanabilir.

Tescilsiz Tasarımlar da Korunur mu?

Tescilsiz tasarımlar da belirli durumlarda sınırlı süreli olarak korunur. Ancak bu koruma:

Kısa sürelidir (yayın tarihinden itibaren 3 yıl)
Kapsamı dardır
İspat yükü yüksektir

Bu nedenle her durumda en güvenli yol tescil başvurusu yapmaktır. Zira dava sürecinde tescil belgesi, hak iddianızın en güçlü dayanağıdır.

Tasarım Tescili İhlal Edilirse Ne Yapılabilir?

Eğer bir başkası sizin tescilli tasarımınızı izinsiz olarak kullanırsa aşağıdaki yollarla hakkınızı arayabilirsiniz:

⚖️ Hukuki Yollar:

İhtiyati tedbir kararı (üretimin durdurulması)
Tazminat davası
Maddi kazancın iadesi
İhlalin durdurulması için ihtarname
Ceza davası (bazı durumlarda hapis veya para cezası da gündeme gelebilir)

Bu davalarda mahkemeye tescil belgesi, kullanım kanıtları, ticari zarar hesaplamaları gibi belgeler sunulur.

Tasarım Tescili ile Marka veya Patent Arasındaki Fark Nedir?

Kriter	Tasarım Tescili	Marka Tescili	Patent
Koruduğu şey	Ürün görünümü	İsim/logo	Teknik buluş
Süre	5 yıl (25 yıla kadar uzar)	10 yıl (yenilenebilir)	20 yıl
Kim verir?	TÜRKPATENT	TÜRKPATENT	TÜRKPATENT
Hangi ürünler için?	Görsel yenilik	Ticari kimlik	Yeni teknik çözüm

Bu farkları bilmek, tasarımınızı en doğru şekilde nasıl koruyabileceğinize karar vermenizi kolaylaştırır.

Sıkça Sorulan Sorular

Tescil zorunlu mu?
Hayır, ancak tescil yapılmadığı sürece tasarımınız başkaları tarafından kullanılabilir. Yasal koruma için zorunludur diyebiliriz.

Tasarımım taklit edilirse ne yapmalıyım?
Tescil belgesi ile mahkemeye başvurarak kullanımı durdurabilir, tazminat alabilirsiniz.

Aynı anda hem marka hem tasarım tescili alabilir miyim?
Evet. Ürün görünümünü tasarım olarak, ismini ise marka olarak tescil ettirmeniz mümkündür.

Sonuç: Tasarımınızı Koruyun, Geleceğinizi Güvenceye Alın

Tasarım sadece bir görsel detay değil; markanızın kimliği, ürününüzün ayırt edici yönüdür. Eğer tasarımınızı hukuken koruma altına almazsanız, yılların emeği bir gecede başkasının eline geçebilir.

Endüstriyel tasarım tescili, bu riski ortadan kaldırır. Ürününüzün görsel karakteri size ait olur ve gerektiğinde hakkınızı savunma gücü verir.

Hemen Başvurun, Tasarımınızı Güvenceye Alın!

Tasarımınızı koruma altına almak için hemen bizimle iletişime geçin.
uzman ekibimizle hizmetinizdeyiz.
📞 Telefon Numaramız: 0212 892 99 71
📩 E-posta Adresimiz: info@ildirhukuk.com
🌐 https://ildirhukuk.com/

Adresimiz: Büyükyalı İstanbul Projesi Kennedy Cad. No:52 K Blok Kat:9 Daire:134 Zeytinburnu/İSTANBUL