Boşanma Sonrası Soyadımı Nasıl Korurum?

Boşanma Sonrası Soyadı Değişikliği Zorunlu mu?

Türk Medeni Kanunu’na göre, evlilik birliğinin sona ermesiyle birlikte kadın, evlilik soyadını kullanmayı bırakmak ve boşanma öncesi soyadına geri dönmek zorundadır. Bu değişiklik, boşanma kararının kesinleşmesiyle birlikte nüfus kayıtlarına resmen işlenir. Yani kadın herhangi bir başvuru yapmadan, resmi olarak kendi soyadına döner.

Soyadını Korumak İsteyen Kadınlar Ne Yapmalı?

Boşanmanın ardından soyadını kullanmaya devam etme talebiyle Aile Mahkemesi’ne dava açılması gerekir.
Kadın, bu soyadını kullanmakta menfaati olduğunu ve bu kullanımın eski eşine zarar vermediğini ispatlamak zorundadır.

Örnek Durumlar:

Kadın, uzun yıllardır aynı soyadını kullanıyor ve mesleki itibarı bu soyadına bağlı olabilir.
Kamuoyunda tanınan bir kişi olması nedeniyle kimlik karmaşası yaşanabilir.
Çocuğunun soyadının aynı olması, psikolojik veya sosyal nedenlerle gerekçelendirilebilir.

Türk Medeni Kanunu Ne Diyor?

TMK Madde 173:

“Boşanma hâlinde kadın, evlenme ile kazandığı kişisel durumunu korur;
ancak, evlenmeden önceki soyadını yeniden alır. Eğer kadın evlenmeden önce dul idiyse
hâkimden bekârlık soyadını taşımasına izin verilmesini isteyebilir.
Kadının, boşandığı kocasının soyadını kullanmakta menfaati bulunduğu ve bunun kocaya
bir zarar vermeyeceği ispatlanırsa, istemi üzerine hâkim, kocasının soyadını taşımasına izin verir.
Koca, koşulların değişmesi hâlinde bu iznin kaldırılmasını isteyebilir.”

Bu hüküm, kadınlara boşandıktan sonra da eşlerinin soyadını taşıyabilme imkânı sunmaktadır. Ancak bunun için mahkeme kararı zorunludur.

Dava Açılması

Kadın, boşanma kararının kesinleşmesinin ardından, evlilik soyadını kullanmaya devam etmek istediğinde ikamet ettiği yerdeki Aile Mahkemesi’nde dava açmalıdır. Bu dava, “boşandığı eşin soyadını kullanmaya devam etme izni” istemiyle açılır. Dava bireysel olarak açılabileceği gibi, bir avukat aracılığıyla da yürütülebilir.

Dilekçede Gerekçenin Belirtilmesi

Mahkemeye sunulacak dava dilekçesinde, soyadını kullanmak istemesinin gerekçesi açık ve net şekilde ifade edilmelidir. Türk Medeni Kanunu’nun 173. maddesi uyarınca, kadının bu soyadını kullanmasında meşru bir menfaati olması ve bu durumun eski eşe herhangi bir zarar vermemesi gereklidir.

Kadın gerekçelerini dilekçesinde şu şekilde açıklayabilir:

Mesleki çevresinde bu soyadı ile tanındığını ve bir isim değişikliğinin kariyerine zarar vereceğini,
Yıllardır aynı soyadıyla oluşturduğu bir marka, ticari unvan veya sosyal itibar bulunduğunu,
Ortak çocuğun aynı soyadı taşıdığı ve farklı soyadının çocuğun psikolojisini olumsuz etkileyebileceğini,
Soyadını değiştirmenin çeşitli resmi belgelerde ve işlemlerde karmaşa yaratacağını.

Delil ve Belgelerin Sunulması

Davanın sağlıklı ilerleyebilmesi için, iddiaların belgeyle desteklenmesi gerekir. Mahkemeye sunulabilecek başlıca belgeler şunlardır:

Ticaret sicil kaydı, marka tescil belgesi ya da mesleki belgeler (eğer bir iş insanı veya akademisyen ise),
Sosyal medya profilleri, basın haberleri ya da kamuya açık tanıtımlar (isimle tanınırlığı gösteren materyaller),
Çocuğun soyadını taşıdığına dair nüfus kayıt örneği,
Rehberlik servislerinden veya psikologlardan alınan sosyal/psikolojik raporlar (özellikle çocuğun etkileneceğine dair).

Bu belgeler, kadının soyadını kullanmasının yalnızca keyfi bir tercih olmadığını, aksine ciddi bir ihtiyaca dayandığını ispatlar nitelikte olmalıdır.

Mahkeme Değerlendirmesi ve Karar Aşaması

Hâkim, sunulan gerekçeleri ve delilleri değerlendirirken şu iki soruya cevap arar:

Kadının soyadını kullanmasında gerçekten korunmaya değer bir menfaat var mı?
Bu kullanım, eski eş açısından maddi ya da manevi bir zarar oluşturur mu?

Eğer kadının gerekçeleri güçlü ve belgeleri ikna ediciyse, hâkim evlilik soyadını kullanmasına izin verir. Aksi hâlde, talep reddedilir ve kadın, evlilik öncesi soyadına resmen geri döner.

Süreç Ne Kadar Sürer?

Bu tür davalar, mahkemenin iş yüküne ve delillerin yeterliliğine bağlı olarak genellikle 2 ila 6 ay arasında sonuçlanmaktadır. Taraflar arasında anlaşmazlık yoksa ve dava iyi hazırlanmışsa, daha kısa sürede karar çıkması mümkündür.

Ancak eksik belge, zayıf gerekçe veya eski eşin itirazı gibi durumlar sürecin uzamasına neden olabilir. Bu nedenle profesyonel hukuki destek alınması hem zaman hem de sonuç açısından avantaj sağlayacaktır.

Çocuklarla Aynı Soyadı Kullanımı

Boşanma sonrasında çocuğun velayeti anneye verilmiş olsa bile, çocuk eşin soyadını taşımaya devam eder. Bu durumda:

Kadın kendi soyadını alırsa çocukla soyadı farklı olur.
Bu durum özellikle yurt dışı seyahatlerinde veya resmi işlemlerde sorun yaratabilir.
Bu nedenle bazı anneler, çocuğuyla aynı soyadı taşıyabilmek için eski eşin soyadını kullanmayı talep eder.

Bu da mahkemede “menfaat” olarak kabul edilebilecek önemli bir gerekçedir.

Kimlik ve Resmi Belgeler Nasıl Değişir?

Boşanma kararı kesinleştikten sonra Nüfus Müdürlüğü tarafından kimlik bilgilerinde otomatik değişiklik yapılır. Ancak:

Pasaport
Ehliyet
Banka hesapları
Tapu kayıtları
Diploma ve sertifikalar

gibi belgelerde kişinin kendisi başvurarak değişiklik yapmalıdır. Eski soyadını kullanmak için mahkemeden olumlu karar alınması durumunda da, bu belgelerin aynı şekilde güncellenmesi gerekir.

Arabuluculuk Bu Süreçte Rol Alabilir mi?

Boşanma süreci ve sonrası, çoğu zaman taraflar arasında tartışmalı konuları da beraberinde getirir. Soyadı kullanımı, bu konulardan biridir. Eğer taraflar bu konuda anlaşamıyorsa, arabuluculuk sistemi devreye girerek çözüm sağlayabilir.

Arabuluculuk sayesinde:

Gereksiz davaların önüne geçilebilir.
Taraflar uzlaşarak mahkemeye gitmeden ortak bir karar alabilir.
Çocuk odaklı bir yaklaşım benimsenerek, psikolojik travmalar azaltılabilir.

Not: Her ne kadar soyadı kullanımı hukuki olarak bir mahkeme kararını gerektirse de, arabuluculuk görüşmeleri sayesinde taraflar daha sağduyulu bir süreç geçirebilir.

Sonuç: Kadının Kararı Esastır ama Hukuki Yolu Unutmamak Gerekir

Boşanma sonrası soyadı kullanımı, özellikle uzun süreli evliliklerde ve çocuğun varlığında ciddi bir tartışma konusudur. Kadının bireysel hakları doğrultusunda eski eşinin soyadını taşıması mümkündür. Ancak bu hakkın kullanılabilmesi için açık bir gerekçeye ve mahkeme kararına ihtiyaç vardır.

Süreçle ilgili detaylı bilgi almak ve profesyonel destek almak için bir Ankara boşanma avukatı ya da Çankaya arabulucu ile iletişime geçmek her zaman en sağlıklı yol olacaktır.

Bize Ulaşın

Boşanma sonrası soyadı kullanımı, göründüğünden daha hassas ve hukuki zemini güçlü bir konudur. Arabuluculuk ve avukatlık hizmetlerimiz hakkında detaylı bilgi almak isterseniz bizimle iletişime geçin

📞 Telefon Numaramız: 0212 892 99 71
📩 E-posta Adresimiz: info@ildirhukuk.com
🌐 https://ildirhukuk.com/

Adresimiz: Büyükyalı İstanbul Projesi Kennedy Cad. No:52 K Blok Kat:9 Daire:134 Zeytinburnu/İSTANBUL